- W roku 2025 nie przewiduje się poważniejszych zmian w przepisach prawa dotyczących fundacji rodzinnej. Dotyczy to również prawa podatkowego. Nie zmienia to faktu, że z pewnymi nowościami fundacje te muszą się liczyć;
- Nowości będą dotyczyć przede wszystkim sfery stosowania prawa. Chodzi tu zwłaszcza o pojawiające się ostatnio stanowiska Szefa Krajowej Administracji Skarbowej;
- Wyraźnie widać, że skarbówka coraz uważniej przygląda się wykorzystywaniu fundacji rodzinnej do optymalizacji podatkowej. Dlatego trzeba tu zachować szczególną ostrożność, dobrze analizując prawne aspekty planowanej transakcji.
Spis treści:
- Fundacja rodzinna – zmiany 2025, których należy się spodziewać
- Fundacja rodzinna – zmiany podatkowe 2025
- Fundacja rodzinna a optymalizacja podatkowa
- Czy fundacja rodzinna się opłaca? Krótkie podsumowanie
Fundacja rodzinna powstała po to, aby ułatwić przedsiębiorcom przeprowadzanie sukcesji rodzinnych firm. Trzeba to ciągle przypominać, gdyż jedynie w tym kontekście można sensownie ocenić zarówno pojawiające się propozycje zmian legislacyjnych dotyczących tych fundacji, jak i nowe interpretacje już obowiązujących przepisów prawa, które coraz częściej pojawiają się w działalności różnego rodzaju organów państwowych, w tym przede wszystkim skarbówki. Zmiany fundacji rodzinnych w roku 2025 są właśnie dlatego istotne – spełniają swoją rolę tylko wówczas, gdy zarówno ustawodawca, jak i organy stosujące prawo będą pamiętać o tych podstawowych założeniach. Jakich więc nowości należy się spodziewać w trwającym roku?
Fundacja rodzinna – zmiany 2025, których należy się spodziewać?
Aby dobrze przeanalizować zagadnienie fundacja rodzinna zmiany 2025 nie wolno zapominać o tym, że zanim jakiś pomysł zgłaszany np. przez rząd bądź posłów stanie się obowiązującym prawem, musi minąć sporo czasu niezbędnego na przeprowadzenie całego procesu legislacyjnego. Rozpoczyna się on od formalnego złożenia projektu ustawy do Sejmu, potem proceduje nad nim Sejm, później Senat, a jeżeli w prace w Parlamencie zakończą się przyjęciem ustawy, trafia ona do prezydenta. Ostateczne wejście w życie nowej ustawy zależy od jego podpisu. Gdy nie zostanie on złożony, ustawa trafia do kosza. Nieco inaczej rzecz przedstawia się w przypadku rozporządzeń, które w obszarze zmian w fundacjach rodzinnych w 2025, również mogą mieć ogromne znaczenie.
W ostatnich miesiącach pojawiły się następujące pomysły zmian w regulacjach prawnych dotyczących fundacji rodzinnej:
- Rozszerzenie możliwości stosowania daniny solidarnościowej;
- Podwyższenie sankcji za prowadzenie przez fundację rodzinną niedozwolonej działalności gospodarczej;
- Opodatkowanie przychodów uzyskiwanych z najmu;
- Wprowadzenie 15-letniego okresu karencji na sprzedaż majątku wniesionego do fundacji rodzinnej.
Każdy z tych pomysłów wywołał szeroką i jednocześnie bardzo krytyczną dyskusję. Na szczęście resort finansów nie skierował odpowiednich projektów ustaw do Sejmu, co oznacza, iż w bieżącym roku raczej na pewno zmiany te nie wejdą w życie. Hamulcem w obszarze fundacja rodzinna zmiany podatkowe 2025 okazała się zasada, zgodnie z którą w roku podatkowym nie wprowadza się zmian w prawie niekorzystnych dla podatnika. Dlatego, nawet jeżeli któryś z powyższych pomysłów powróci w tym roku i zmiany w prawie zostaną wprowadzone, to powinny zacząć obowiązywać najwcześniej od 1 stycznia 2026 roku.
Fundacja rodzinna – zmiany podatkowe 2025?
Jednocześnie nigdy nie można tracić z oczu takiego faktu, że zmiany w przepisach – uchylanie tych, które dotychczas obowiązywały, modyfikowanie istniejących regulacji czy wprowadzanie do systemu prawa zupełnie nowych norm – nie są jedynym narzędziem, na mocy którego może dojść do modyfikacji położenia obywatela czy innego podmiotu, np. fundacji rodzinnej. Czasami zupełnie wystarczy, że organy administracji bądź sądy zmienią interpretację przepisów bądź praktykę ich stosowania. Zmiany w fundacjach rodzinnych w 2025 roku najpewniej będą dotyczyć właśnie tej kwestii – musi być gotowa na nowe interpretacje przepisów.
Wśród przykładów zmian interpretacji przepisów, które ostatnio dotykają fundacje rodzinne, na uwagę zasługują przypadki odmów wydania opinii zabezpieczającej przed klauzulą przeciw unikaniu podwójnego opodatkowania. Szef Krajowej Administracji Skarbowej odmówił jej nadania powołując się na to, że – mówiąc kolokwialnie – przedsiębiorcy chcieli wykorzystać fundację rodzinną do niedozwolonej optymalizacji podatkowej. Chodziło o przypadki, w których do fundacji miał zostać wniesiony majątek należący do przedsiębiorców, który następnie fundacja rodzinna miała sprzedać, a pozyskane w ten sposób zyski wypłacić swoim beneficjentom.
Przeprowadzenie takiej transakcji nie jest zabronione przez prawo, ale z podatkowego punktu widzenia pozwala na wygenerowanie sporych oszczędności. To z kolei budzi podejrzenie fiskusa. Wydaje się wręcz, że właśnie w tym aspekcie temat zmian podatkowych we fundacjach rodzinnych w 2025 roku staje się najgorętszy. Co to znaczy?
Fundacja rodzinna a optymalizacja podatkowa
Musimy powrócić do samego początku analizy, po raz kolejny przypominając, że fundacja rodzinna służy zapewnieniu sukcesji działalności gospodarczej, a nie optymalizacji podatkowej. Takie jest założenie ustawodawcy, dlatego organy skarbowe bacznie przyglądają się wszelkim transakcjom, które mają pozór wykorzystywania fundacji do rodzinnej do zmniejszania wysokości należnych podatków. Doświadczenie pokazuje – a wiele wskazuje na to, że trend ten utrzyma się przez cały rok 2025 – że skarbówka szczególnie uważanie badania różnego rodzaju transakcje finansowe dokonywane „za pośrednictwem” fundacji rodzinnej. Dobrą taktyką, obok podanego powyżej przykładu, jest wniesienie do fundacji rodzinnej udziałów w spółce kapitałowej z zamiarem ich sprzedania przez fundację już po dwóch miesiącach.
Jeżeli fundacja rodzinna została powołana tylko po to, aby za jej pomocą dokonywać transakcji finansowych, to rzeczywiście można spodziewać się problemów ze strony fikusa. Z drugiej strony nie wolno zapominać, że w prawie podatkowych również obowiązuje zasada „wszystko, co nie jest zabronione, jest dozwolone”. Z tego względu transakcje zgodne z prawem jak najbardziej mogą być przeprowadzane przez fundację rodzinną, a ich ocena podatkowa zawsze powinna następować w świetle powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Stąd inicjatywy o charakterze optymalizacyjnym powinny zostać szczególnie dobrze przemyślane przez zarządzających fundacją rodzinną i przedsiębiorstwem. Ich poprawne przygotowanie czyni takie transakcje w pełni bezpiecznymi.
Czy fundacja rodzinna się opłaca? Krótkie podsumowanie
Podsumowując z całą pewnością, że można stwierdzić, że zmiany we fundacjach rodzinnych w 2025 roku raczej nie będą poważne – nadal pozostają one jednym z najlepszych sposobów na sprawne i bezpieczne przeprowadzenie sukcesji rodzinnego biznesu. W najbliższych miesiącach raczej nie nastąpią radykalne zmiany przepisów prawa odnoszących się do funkcjonowania fundacji rodzinnych, zwłaszcza w obszarze prawa podatkowego. Nie zmienia to faktu, że zawsze podejmując decyzje dotyczące funkcjonowania tych fundacji – w tym dokonywania przez nie jakichkolwiek transakcji – trzeba przeprowadzić pogłębione analizy prawne. Tylko profesjonalna pomoc prawna może zapewnić bezpieczeństwo takich transakcji.
