Co to jest WIBOR i na co ma wpływ

WIBOR jest stawką referencyjną braną pod uwagę przy ustalaniu oprocentowania większości kredytów udzielanych w polskich złotych;
Wysokość tej stawki zależy w decydującej mierze od deklaracji samych banków. Obecnie prowadzi się prace nad odejściem od wyznaczania stawki WIBOR;
Kredytobiorcy, którzy mają w swoich umowach z bankami zapisaną stawkę WIBOR mogą ubiegać się o unieważnienie odpowiednich klauzul umownych i o zwrot nadpłaconych kwot. Są duże szanse na wygraną takiej sprawy.

Spis treści:

Co to jest WIBOR?
WIBOR – krótka definicja
Stawka WIBOR – jak się ją ustala?
WIBOR – jak się go pozbyć z kredytu?

Stawka WIBOR nie schodzi w ostatnim czasie z czołówek portali zajmujących się tematyką finansową. Wszystko przez jej wysoki poziom, który odbija się – i to naprawdę dotkliwie – na kieszeniach kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty w złotówkach. Właśnie w takich kredytach najczęściej wykorzystywany jest WIBOR. Czym on dokładnie jest? Czy istnieją perspektywy na jego pozbycie się z umowy?

Co to jest WIBOR?

WIBOR stanowi skrót od anglojęzycznego określenia Warsaw Interbank Offered Rate, co w wolnym tłumaczeniu znaczy „Warszawska Międzybankowa Stopa Procentowa”. W najprostszym ujęciu WIBOR to stopa procentowa, po której banki są wstanie udzielać sobie nawzajem pożyczek. Tutaj jednak pojawiają się dwie, niezwykle ważne, trudności. Otóż:

W rzeczywistości banki nie udzielają sobie pożyczek. Dlatego wskaźnik WIBOR w dużej mierze odnosi się do transakcji, które tak naprawdę nie są przeprowadzane;
Stawka WIBOR jest kalkulowana w sposób, który daje bankom decydujący wpływ na jej wysokość.

Jednocześnie WIBOR jest ogólnym określeniem zróżnicowanej grupy wskaźników. W praktyce wyróżnia się ich kilka rodzajów, jak np. 1M, 3M, 6M. Wyróżnikiem jest tutaj okres, na który banki deklarują gotowość pożyczenia sobie środków.

Omawiany wskaźnik jest niezwykle istotny dla całego rynku kredytowego, w tym zwłaszcza dla kredytów hipotecznych. Wynika to z faktu, że WIBOR uwzględnia się przy ustalaniu wysokości oprocentowania kredytów i pożyczek udzielanych w złotówkach. Ma on więc bezpośrednie przełożenie na to, ile kredytobiorca odda swojemu kredytodawcy.

WIBOR – krótka definicja

Sposób, w jaki ustalana jest stawka WIBOR oraz jej znaczenie dla kredytobiorców to najważniejsze kontrowersje związane z omawianym tu parametrem. Skoro banki w decydujący sposób wpływają na WIBOR, a kredyt gotówkowy czy hipoteczny jest uzależniony w sferze kosztów od tego wskaźnika, to trudno nie zauważyć, że banki mają poważną przewagę kontraktową nad klientami. Każdy ubiegający się o kredyt złotówkowy musi liczyć się z tym, że bank nie tylko zdecyduje o tym, czy taki kredyt w ogóle zostanie mu udzielony, ale też o tym, jaki będzie jego ostateczny koszt.

Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że skoro klienci dobrowolnie godzą się na warunki kredytowe proponowany przez bank, to nie ma żadnego problemu. Przecież nikt nikomu nie nakazuje zaciągania kredytów. Jednak sprawa nie jest tak prosta, czego najlepszym dowodem jest lekcja płynąca z doświadczeń frankowiczów. Nie należy zapominać, że:

Sam fakt podpisania umowy kredytowej przez bank i kredytobiorcę nie oznacza, iż jest ona zgodna z prawem, a co za tym idzie ważna i w pełni skuteczna;
Zarówno konsumenci (powołując się na regulacje dotyczące klauzul abuzywnych), jak i przedsiębiorcy mają możliwość kwestionowania treści umowy;
Podstawą sukcesu w tego rodzaju sprawach jest wykazanie niezgodności z prawem umowy kredytowej. Zawsze istotnym argumentem pozostaje tutaj zakwestionowanie dopuszczalności samego sposobu wyznaczania stawki WIBOR.

Stawka WIBOR – jak się ją ustala?

Instytucją odpowiedzialną za dokładne skalkulowanie wysokości, jaką przyjmie stawka WIBOR jest Narodowy Bank Polski. Każdego dnia przesyła on ankiety do banków, które wchodzą w skład tzw. panelu WIBOR. Chodzi tutaj o największe banki działające w Polsce: Bank Pekao, ING Bank Śląski, Bank Millennium, Citi Handlowy, PKO Bank Polski, Santander Bank Polska, mBank, BNP Paribas Bank Polska, Deutsche Bank. Banki te odpowiadają codziennie przed godz. 11:00 na jakiej stopie są w stanie pożyczyć sobie środki. Wśród tego, co wpływa na WIBOR znajdują się jeszcze stopy procentowe NBP. Następnie z wartości tych zlicza się średnią arytmetyczną. Tak, w pewnym uproszczeniu, powstaje stawka WIBOR.

Nie wolno zapominać o tym, że WIBOR jest zmienny w czasie. Do najpopularniejszych odmian przedmiotowego wskaźnika referencyjnego zalicza się parametry wyznaczane dla następujących okresów:

WIBOR 1M – dla 1 miesiąca;
WIBOR 3M – dla 3 miesięcy;
WIBOR 6M – dla 6 miesięcy;
WIBOR 1Y – dla 1 roku;
WIBOR ON – dla 1 dnia;
WIBOR TN – dla 1 dnia.

Nawet, przy założeniu, że istnieje relacja na linii stopy procentowe a WIBOR, to i tak największe banki funkcjonujące nad Wisłą mają decydujący wpływ na wysokość omawianego wskaźnika referencyjnego.

WIBOR – jak się go pozbyć z kredytu?

WIBOR jest wskaźnikiem referencyjnym branym pod uwagę w zdecydowanej większości umów kredytowych, dotyczących kredytów i pożyczek udzielanych w złotówkach. Jego obliczenie następuje przede wszystkim na podstawie deklaracji największych banków działających w Polsce. Właśnie z tego względu wskaźnik ten wzbudza na tyle duże kontrowersje prawne, że planuje się jego zastąpienie np. stawką WIRON. Natomiast ci kredytobiorcy, którzy mają zapisany WIBOR w swoich umowach powinni rozważyć dążenie do unieważnienia klauzul umownych, na podstawie których on obowiązuje. Można to zrobić w drodze procesu sądowego, podobnego do postępowań inicjowanych przez frankowiczów. W jego trakcie należy wykazać, że WIBOR, a zwłaszcza sposób jego wyznaczania, daje nadmierną przewagę kontraktową bankom, godząc tym samym w uprawnienia kredytobiorców. Doświadczenie pokazuje, że dobre przeprowadzenie takiego procesu daje bardzo duże szanse na wygraną.

Bibliografia: