- Odejście od stosowania wskaźnika WIBOR jest przesądzone, jednak wydaje się, że ciągle nie wiadomo, jaki wskaźnik ostatecznie go zastąpi. Niedawno zakwestionowano decyzję w tym zakresie dotyczącą stawki WIRON;
- Dowodzi to, że instytucje publiczne zdają sobie sprawę z wadliwości sposobu wyznaczania WIBOR-u, co może stanowić ważny argument przed sądem dla kredytobiorców, którzy zdecydowali się na walkę o swoje prawa;
- Ewentualna opłacalność zastąpienia WIBOR-u WIRON-em lub innym wskaźnikiem referencyjnym zależy od wielu czynników, ale z pewnością proces wyznaczania stopy referencyjnej stanie się bardziej przejrzysty.
Spis treści:
- WIBOR a WIRON – dlaczego rozważane są zmiany wskaźnika referencyjnego?
- WIRON a WIBOR – różnice i podobieństwa
- WIBOR – czy zmiana na WIRON okaże się korzystna?
- Co powinien wiedzieć każdy kredytobiorca?
Los stawki WIBOR jest przesądzony: w najbliższych latach ma zostać ona zupełnie zastąpiona przez inny wskaźnik, wyznaczany w sposób zmniejszający udział banków w jego obliczaniu. Dzięki temu kredytobiorcy zyskają wskaźnik, którzy przynajmniej będzie obliczany w sposób odnoszący się do realnych transakcji gospodarczych. Trudno wyrokować, czy jego wysokość będzie niższa niż ta, na której kształtuje się obecnie WIBOR, ale z pewnością z lekcji związanej z odchodzeniem od tego wskaźnika warto wyciągnąć naukę: WIBOR nie jest uczciwy i powinien zostać wyeliminowany z umów kredytowych.
WIBOR a WIRON – dlaczego rozważane są zmiany wskaźnika referencyjnego?
Tak, jak opisałem w innym miejscu, stawka referencyjna WIBOR wzbudza poważne kontrowersje, związane poprawnością i prawną dopuszczalnością takiego kształtowania stawki referencyjnej. Sprowadzają się one przede wszystkim do zbyt daleko idącej możliwości kształtowania WIBOR-u przez same banki, które – co oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę to, że wskaźnik ten bezpośrednio wpływa na oprocentowanie kredytów – są zainteresowane tym, aby utrzymywał się on na jak najwyższym poziomie. Problemy z WIBOR-em zostały dostrzeżone przez rząd, który postanowił od niego odejść na rzecz innych wskaźników, w tym WIRON. Jaka jest między nimi różnica? W jaki sposób kształtuje się zależność między WIBOR a WIRON?
Zanim odpowiem na ten pytania wyjaśnię, że skrót WIRON pochodzi od angielskiego określenia Warsaw Interest Rate Overnight, co w wolnym tłumaczeniu znaczy „warszawska stopa procentowa z dnia na dzień”. Wynika to z faktu, że WIRON publikowany jest jeden dzień roboczy po tym, jak zostanie obliczona przez administratora tego wskaźnika, którym jest GPW Benchmark S.A.
WIRON a WIBOR – różnice i podobieństwa
Analizę tematy WIBOR a WIRON należy rozpocząć od stwierdzenia, że drugi z tych parametrów obliczany jest jako średnia stopa procentowa ważona wolumenem, kalkulowana na podstawie danych dotyczących transakcji depozytowych pomiędzy bankami, instytucjami finansowymi a dużymi przedsiębiorstwami. Dane są przekazywane przez instytucje z tzw. panelu WIRON. Pomiędzy WIBOR-em a WIRON-em zachodzą następujące podobieństwa i różnice:
- Do podobieństw z pewnością należy to, że obydwa wskaźniki są wyznaczane przy udziale banków. Jednak ich rola jest inna w każdym ze wskazanych przypadków;
- Wskaźnik WIRON nie odnosi się – w przeciwieństwie do WIBOR-u – do jakiś abstrakcyjnych transakcji, ale do operacji finansowych, jakie realnie zachodzą na rynku;
- Poza tym, z dwóch wymienionych parametrów jedynie przy wyznaczaniu WIRON-u biorą udział również przedsiębiorcy prowadzący działalność w innym sektorze niż bankowy;
- Dodatkowo WIRON oblicza się aż do piątego miejsca po przecinku, co czyni go o wiele dokładniejszym wskaźnikiem niż WIBOR.
Docelowo WIRON miał zupełnie zastąpić WIBOR, aczkolwiek szczegółowe kwestie związane z odejściem od drugiego z podanych wskaźników nastręczają wielu praktycznych problemów. W więc kiedy zmiana WIBOR na WIRON?
Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej, odpowiadający za ten proces, niedawno zmienił swoją decyzję. Na dziś wydaje się, że ostatecznie WIBOR zostanie zastąpiony przez indeks, który – jak na razie – ma nazwę WIRF, aczkolwiek może ona jeszcze ulec zmianie.
W każdym razie podstawą WIRF-u ma być dane wejściowe charakteryzujące depozyty niezabezpieczone, składane przez Instytucje Kredytowe, Instytucje Finansowe oraz Pozostałe Instytucje Finansowe. Bez względu zaś na to, które z rozwiązań ostatecznie wejdzie w życie, kluczową kwestią pozostanie jej wpływ na położenie kredytobiorców. Co więc oznaczają zmiany wskaźników referencyjnych dla posiadaczy kredytów i pożyczek bankowych?
WIBOR – czy zmiana na WIRON okaże się korzystna?
Bez względu na to, jak ostatecznie zakończy się historia relacji między WIBOR a WIRON wydaje się, że ostatecznie zakończenie będzie pomyślne dla kredytobiorców. Przede wszystkim dlatego, że trwające od dawna prace nad odejściem od WIBOR-u jednoznacznie wskazują na potrzebę wyznaczania wskaźnika referencyjnego w sposób przejrzysty i w powiązaniu z procesami realnie zachodzącymi na rynku finansowym. Nie znaczy to natomiast, że na pewno poziom nowego wskaźnika referencyjnego będzie niższy od tego, na jakim obecnie kształtuje się WIBOR.
Natomiast z trwającej na naszych oczach historii odchodzenia WIBOR-u do lamusa można wyciągnąć ważną lekcję. Otóż proces ten dowodzi, że wskaźnik WIBOR po prostu nie jest uczciwy. Dla konsumentów to nie tylko ciekawostka, ale przede wszystkim ważny argument w sporach z bankiem o dopuszczalność stosowania wskazanego wskaźnika w umowach kredytowych. Jeżeli taki spór trafi do sądu, również można powołać się na fakt, że WIBOR został zakwestionowany przez instytucje nadzorujące rynek finansowy.
Co powinien wiedzieć każdy kredytobiorca?
Zamieszanie ze wskaźnikami referencyjnymi, które mają być stosowane w kredytach złotówkowych dobitnie pokazuje, że WIBOR nie jest uczciwym rozwiązaniem. To ważny argument, dla każdego kredytobiorcy, który zdecyduje się wejść na drogę postępowania sądowe z bankiem. Aktualnie jest to jedyny sposób na pozbycie się wskaźnika WIBOR z umowy.
