- Statut fundacji rodzinnej to kluczowy dokument regulujący bieżące funkcjonowanie fundacji;
- Ustawa o fundacjach rodzinnych jasno wyróżnia, jakie kwestie muszą zostać uregulowane w statucie, a jakie mogą się w nim znaleźć. Statut może także podlegać zmianom;
- Zawsze dobrym pomysłem jest skorzystanie z pomocy zawodowego prawnika przy przygotowywaniu statutu fundacji rodzinnej. Prawnik zajmujący się fundacjami rodzinnymi pomoże tak napisać statut, aby jak najlepiej odpowiadał on zamiarom fundatora.
Spis treści:
- Zmiana statutu fundacji rodzinnej – jak to przebiega?
- Kto sporządza statut fundacji rodzinnej?
- Statut fundacji rodzinnej – jaki jest jego wzór?
- Zmiana statutu fundacji rodzinnej – jak to przebiega?
- Statut fundacji rodzinnej – najważniejsze informacje
Podstawową korzyścią płynącą z założenia fundacji rodzinnej jest dobre zabezpieczenie majątku zbudowanego w oparciu o rodzinną firmę przed rozdrobnieniem, do którego nieuchronnie prowadzić standardowe postępowanie spadkowe. Jednak samo założenie fundacji rodzinnej to za mało. Trzeba jeszcze (a nawet przede wszystkim) odpowiednio zaplanować jej działanie. Do tego służy statut fundacji rodzinnej. Co powinien o zawierać? Jak go napisać? Czy można go zmienić?
Zmiana statutu fundacji rodzinnej – jak to przebiega?
Statut fundacji rodzinnej bez wątpienia stanowi kluczowy dokument dla codziennego funkcjonowania każdej fundacji rodzinnej. Dlatego tak istotne jest jego sporządzenie. Element, z których musi składać się statut, zostały uregulowane w ustawie o fundacji rodzinnej. Ustawodawca kwestie te dzieli na dwie kategorie: obligatoryjne oraz fakultatywne elementy statutu.
Statut zawsze musi określać:
- nazwę fundacji rodzinnej;
- siedzibę fundacji rodzinnej;
- szczegółowy cel fundacji rodzinnej;
- beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień;
- zasady prowadzenia listy beneficjentów;
- zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta;
- czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony;
- wartość funduszu założycielskiego;
- zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej w przypadkach wskazanych w ustawie;
- podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji;
- co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów;
- zasady zmiany statutu;
- przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Poza tym statut fundacji rodzinnej może regulować:
- zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej;
- szczegółowe okoliczności rozwiązania fundacji rodzinnej;
- wytyczne dotyczące inwestowania majątku fundacji rodzinnej;
- przewidywać utworzenie jednostki terenowej albo jednostek terenowych.
Kto sporządza statut fundacji rodzinnej?
Za statut fundacji rodzinnej odpowiada fundator. Ustawodawca posługuje się sformułowaniem „fundator ustala statut”, co oznacza, że to on odpowiada za jego treść. Oczywiście w granicach powszechnie obowiązującego prawa. W statucie omawianej tu fundacji nie może znaleźć się nic, co sprzeciwiałoby się przepisom prawa. Jednocześnie muszą w nim zostać uregulowane te zagadnienia, o których mówiłem poprzednio.
Statut fundacji rodzinnej sporządza się w formie aktu notarialnego. Ustawodawca nie przewidział tu jakichkolwiek wyjątków. Dlatego aby statut wszedł w życie i realnie normował funkcjonowanie fundacji rodzinnej, fundator musi skorzystać z usług wybranego przez siebie notariusza. Wybór notariusza jest dowolny i zależy jedynie od woli samego fundatora.
Biorąc pod uwagę fakt, że do powstania fundacji rodzinnej niezbędne jest złożenie przez fundatora oświadczenia o jej utworzeniu (co może nastąpić również w testamencie), które również musi mieć formę aktu notarialnego, najprostszym rozwiązaniem pozostaje ustalenie statutu od razu przy tej samej okazji. W związku z tym do wizyty u notariusza trzeba się odpowiednio przygotować. W jaki sposób?
Statut fundacji rodzinnej – jaki jest jego wzór?
Przede wszystkim udając się do notariusza w celu ustalenia statutu fundacji rodzinnej, trzeba naprawdę dobrze przemyśleć jego zapisy. Oczywiście można wyniki tych analiz sobie spisać, a nawet – co aczkolwiek raczej nie jest rekomendowane – pozostawić jedynie w pamięci. Najlepiej zaś opracować już „na brudno” statut fundacji rodzinnej. Wzór Rekomenduję także:
- pamiętanie, że fundacja rodzinna w założeniu powinna działać przez wiele lat, gwarantując sprawną sukcesję przedsiębiorstwa i zarządzanie majątkiem rodziny. Projektując wzór statutu fundacji rodzinnej nie wolno o tym zapomnieć. W przeciwnym przypadku statut może okazać się zupełnie dysfunkcyjny;
- dopracowanie wzoru do indywidualnych potrzeb konkretnej fundacji. Tylko w ten sposób statut spełni swoją rolę.
Zmiana statutu fundacji rodzinnej – jak to przebiega?
Statut fundacji rodzinnej można zmienić. Jednak zmiana statutu fundacji rodzinnej staje się skuteczna dopiero z chwilą wpisu do Rejestru Fundacji Rodzinnych, który prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Także w tym przypadku niezbędne pozostaje sięgnięcie po usługi notariusza. Innymi słowy, zmiana statutu fundacji rodzinnej krok po kroku przebiega następująco:
- podjęcie decyzji o wprowadzeniu zmian do statutu;
- opracowanie projektu zmian w statucie;
- nadanie im formy aktu notarialnego;
- rejestracja zmian w statucie w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim, który prowadzi Rejestr fundacji rodzinnych.
Statut fundacji rodzinnej – najważniejsze informacje
Statut jest w każdej fundacji rodzinnej kluczowym dokumentem, regulującym zasady jej działalności. Dlatego poprawne opracowanie ma decydujące znaczenie już na etapie powoływania fundacji rodzinnej, choć oczywiście dokument ten zawsze można zmienić. Zarówno statut fundacji rodzinnej, jak i jego zmiana muszą zostać sporządzone w formie aktu notarialnego, a następnie zarejestrowane w Rejestrze Fundacji Rodzinnych. Elementy, jakie muszą znaleźć się w statucie reguluje ustawa o fundacjach rodzinnych. W tym samym akcie wymieniono zagadnienia, które mogą, ale nie muszą zostać unormowane w statucie. W pierwszej grupie znajduje się m.in. problematyka tego, kto i na jakich zasadach będzie nabywał status beneficjenta fundacji oraz jakie będą mu przysługiwać uprawnienia. Wśród fakultatywnych elementów statutu ustawodawca zamieścił m.in. reguły współdziałania organów fundacji rodzinnej.
